De drie gewesten lanceerden op Batibouw ‘TOTEM’, een eenvoudige digitale interface waarmee de Belgische bouwsector aan de slag kan om de milieu-impact van gebouwen te kwantificeren en zo ook te verminderen. Wie de tool wil ontdekken kan de komende maanden deelnemen aan seminars op verschillende plaatsen in het land. We leggen uit waarom een deelname aan een van deze activiteiten absoluut niet mag ontbreken in de agenda van milieubewuste ontwerpers.
‘TOTEM’ staat voor Tool to Optimise the Total Environmental impact of Materials. Het is een digitale interface waarmee Belgische ontwerpers de milieu-impact van gebouwen en gebouwcomponenten op een eenvoudige manier in kaart kunnen brengen. Via de website kunnen ze de milieuprestaties van hun project analyseren aan de hand van zeventien criteria. Een score in euro’s toont de milieukost van het project. Ontwerpers worden als het ware gestimuleerd om op zoek te gaan naar creatieve oplossingen om hun project te optimaliseren en zo hun score te verbeteren. Onrechtstreeks moedigt de tool dus ook fabrikanten aan om hun producten onder de loep te nemen en op een duurzame manier te innoveren. Een toekomst waarin ecodesign dé norm is, komt hierdoor weer een stapje dichterbij…
Meer dan alleen energiezuinigheid
Onze samenleving heeft al enorme inspanningen geleverd om gebouwen energiezuinig(er) te maken. Maar om beter te isoleren, worden er in het bouwproces meer materialen gebruikt. Deze materialen hebben gedurende hun volledige levenscyclus een impact op het milieu: van bij de ontginning van de grondstoffen, over de energie die wordt gebruikt tijdens de productie van de materialen en het transport naar de werf, tot bij de verwerking als bouwafval. Tot op heden konden al deze factoren nog niet eenvoudig berekend worden. De verplichte EPB-regelgeving evalueert bijvoorbeeld enkel de energiezuinigheid van een gebouw. ‘TOTEM’ brengt die cijfers wél mee in rekening en is een zeer nuttig instrument voor milieubewuste ontwerpers die de werkelijke, totale ecologische voetafdruk van een gebouw of gebouwelement willen aantonen.
Objectief en wetenschappelijk onderbouwd
In samenwerking met onderzoeksinstellingen hebben de drie gewesten vijf jaar hard gewerkt aan de realisatie van ‘TOTEM’. De nodige wetenschappelijke methodologie werd helemaal op maat van de Belgische bouwsector ontwikkeld en maakt gebruik van objectieve cijfers. De tool is baanbrekend omdat ontwerpers nu zwart op wit kunnen aantonen welke bouwprocédés of materiaalkeuzes het duurzaamst zijn en dus ook het meest maatschappelijk verantwoord zijn. Anderzijds is het ook een middel tegen greenwashing. Holle verkooppraatjes van vastgoedontwikkelaars of fabrikanten over de (zogezegde) duurzaamheid van bouwmaterialen zullen dankzij deze tool makkelijker kunnen worden doorprikt.
Milieuproductverklaringen
‘TOTEM’ heeft een uitnodigende interface en is eenvoudig te gebruiken. Om te vermijden dat gebruikers gegevens dubbel moeten invoeren, kan TOTEM ook tekenbestanden importeren. De tool zal continu in ontwikkeling blijven. Zo wordt er voorzien om het systeem op termijn te koppelen aan de federale B-EPD databank, een Belgische databank die milieuproductverklaringen (EPD’s of Environmental Product Declarations) registreert en publiek maakt. Ook plant men om gegevens uit de EPB-software in te laden en denkt men over de mogelijkheid om circulaire bouwsystemen te modelleren. Zo maakt VIBE in opdracht van OVAM momenteel een catalogus met demonteerbare bouwsystemen. We ijveren er ook voor om TOTEM verder uit te bouwen met materialen die onschadelijk zijn voor de gezondheid. Kortom, mooie ontwikkelingen die je als toekomstgerichte ontwerper maar beter op de voet blijft volgen.
Meer info voor ontwerpers en producenten vind je hier.
